Bericht vanuit de achtertuin

…van mijn onderkomen aan de Coetzeelaan. Gelukkig schijnt de zon en kan ik lekker buiten zitten. Eerder deze week (of eigenlijk de hele week) bleek dat de klimaatverandering ook Afrika niet ongemoeid laat. Sterker nog, het is hier juist sterker zichbaar. Maandag ging het kwik ineens naar 15 graden (komend van 27) en ’s nachts was het rond de 11 graden. Voor Nederland wellicht weinig spectaculair, maar het hoort hier nu zomer te zijn! In Afrika!

Maar genoeg over het weer, laten we het over andere en wellicht iets belangrijkere zaken hebben. Er zijn weer twee weken voorbij: respectievelijk één week van dynamiek en één van rust. Vlak na het schrijven van mijn vorige weblog ben ik week naar het Youth at Risk camp geweest. Deze keer met een lastig onderwerp voor mij als blanke die vrij recentelijk naar ZA is gekomen, namelijk diversiteit in de samenleving. Nou is Nederland ook wel divers, maar dit staat in schril contrast met de gemengde samenleving van ZA. Kijk alleen maar naar de 11 verschillende talen, of de mensen om me heen op straat (binnen een straal van 100 meter gegarandeerd: zwarten, blanken, kleurlingen, Indiërs, Chinezen en helaas, toeristen). Daarom leek het mij ook geen goed idee om de jongeren daar te vertellen wat het is, etc (afgezien van een paar kernpunten) en heb ik de sessie lekker interactief gemaakt. Iets wat achteraf niet anders had gehoeven. Vooral het bediscussiëren van een aantal stellingen verliep erg geïntrigeerd. Stellingen als: ‘a church makes the differences between people smaller’, ‘it would be good that people would speak an more uniform language like English’, ‘poor people are poor because of their own fault’ en ‘homosexual people are wrong’ namen elk tenminste een halfuur in beslag voordat iedereen zijn zegje erover had gedaan (uiteraard eerst wel even uitgelegd in welke context de stellingen bekeken moest worden en dat het geen feiten zijn). De reacties waren telkens erg divers en soms uiteenlopend. Om toch enigszins een idee van de rode draad te geven: net als Friezen zijn de Afrikaners toch ook erg trots op hun hun eigen talen en verkiezen dat boven uniformiteit. De meeste jongeren vinden wel dat de werkloze Zuid Afrikaners lui zijn, niet de kansen pakken die ze aangereikt wordt, maar ook negatief beïnvloed worden door hun omgeving. Dit, in tegenstelling tot de meeste Zimbabwanen en Mozambiquanen die vaak wel de mindere baantjes willen oppakken die de Zuid Afrikaan niet oppakt. Ook schijnt er de gedachte te bestaan dat de armen snel anderen de schuld geven en dat bijv. de overheid meer moet financieren. De jongeren waren het dan ook niet eens met de xenofobie (rassenhaat) welke vorig jaar mei in de townships oplaaide. Homosexualiteit is duidelijk nog een stuk minder geaccepteerd in de samenleving hier dan in NL. Sommigen vinden het meer een modetrend en aandachttrekkerij, de ander is ervan overtuigd dat God het zo niet wil en dat het een aanval van de duivel is. Eén jongen zei dat hij op z’n 12e ook homo was geweest, maar nadat hij ‘in de bergen was geweest’, was hij weer genezen (noot: vooral in de plattelandsgebieden gaan nog vaak jongeren een aantal maanden naar de bergen toe om gevormd te worden, iets spiritueels wat hier vrij normaal is). In NL zouden we waarschijnlijk gezegd hebben dat hormonen in de pubertijd gewoon parten spelen. Aan het einde van de dag heb ik ze iedereen nog een reisadvies betreffende diversiteit laten schrijven voor ene Miguel uit Colombia (met een knipoog naar mijn broer Michiel die ergens in Zuid Amerika rondwandelt). Ik dacht: ‘wat een kans: 25 Afrikaanse jongeren over hun idee van een multiculturele samenleving laten schrijven’. Big value for (no) money :) In de vrije tijd na de training heb ik ook nog even fijn met de jongeren kunnen praten over van alles en nog wat en ook hebben ze me een beetje Zulu en Zutu geleerd (lekker klikken met die tong). Ondanks dat ik niet zou blijven, ben ik de nacht toch maar gebleven en de volgende dag lekker langzaam met de taxi (die prop-maar-vol-busjes) weer terug naar Westbury gegaan.

De rest van de week stond in het teken van de scholenbezoeken afronden en werken aan rapporten. Ja, rapporten worden in veelvoud gemaakt bij Conquest for Life, naar mijn idee wel een beetje té, maar goed, dat is company policy waarvan ik natuurlijk weinig zeggen kan. Wat mij meer bezig hield verderop in de week was het vertrek van mijn collega en huisgenoot Duncan. Het liep al een tijdje niet lekker tussen hem en Glen (directeur). Glen beschuldigde hem vaak (onterecht) van zaken en uiteindelijk heeft hij hem maar ‘gewoon’ weggestuurd. En wegsturen betekende ook per direct uit het huis vertrekken. Vanaf vorige week donderdag is hier dus één slaapkamer leeg, iets wat ik jammer vind omdat hij altijd interessante praatjes over het land en de cultuur kon vertellen. Ook jammerlijk voor hemzelf natuurlijk. Dat hij zonder echte redenen (van wat ik gezien heb) de laan uitgestuurd is…

Daarmee kom ik ook gelijk bij mijn eigen belevenissen met Glen. Wat ik tot zover nog niet echt op het weblog heb gedeeld, maar wat sinds de tweede maand van mijn project – de eerste maand was ik nog nieuw en was hij ook iets gereserveerder – speelt is dat hij er vaak wel een onbegripvolle en agressieve manier van communiceren op na houdt, iets wat in de eerste instantie ook niet echt representatief is voor het Zuid Afrikaanse idee van ‘Ubuntu’ (vriendschap). Hij is bij vlagen ook wel vriendelijk, behulpzaam of humoristisch, maar het grootste deel van de dag foetert hij op Jan en alleman om en kan hij weinig tegenspraak hebben. In het begin was ik niet zo vatbaar voor, ook al zag ik wel wat er gebeurde, maar langzaam aan vind ik het meer frustrerend worden dat ik elke keer weer zijn communicatie op inhoud moet beoordelen, me vervolgens inhoud en op een later moment (als hij weer ‘on speaking terms’ is) een vraag of mededeling weer voorzichtig onder de aandacht ga brengen. Zeg maar, een vlotte babbel is er niet echt bij. Gelukkig zijn de andere collega’s er ook nog (die overigens hetzelfde ervaren).

Enfin, tot zover heeft ‘ie me nog niet gek gekregen en daarbij zijn er ook nog veel leuke dingen te melden :)
Omdat vorige week de rust is wedergekeerd (waarschijnlijk tot aan de vakantie die medio december begint), heb ik tijd om ’s weekends ook wat meer uit te vreten. Vorige week zaterdag ben ik daarom met collega Nozipho (sociaal werkster uit Zimbabwe) naar the Constitutional Court geweest. In beter Nederlands is dit het hoogste gerechtsorgaan van ZA. Interessant, omdat het gebouwd is op de plaats waar vroeger het huis van bewaring van Johannesburg was. Deprimerend ook, omdat hier in de eerste helft van de vorige eeuw zo’n 2.200 gevangenen zaten, met bijvoorbeeld maar 8 douches waar in 20 minuten per week iedereen onderdoor moest, maar waarvan in de praktijd bleek dat gevangenen soms een halfjaar niet douchten. Uiteindelijk is de gevangenis ook gesloten omdat er gewoon teveel ziekten waren. Zie de foto’s voor een ietwat intensere voorstelling hiervan. Dat in ZA de meeste dingen (gelukkig) iets minder strak geregeld zijn, bleek overigens ook wel uit het feit dat ik mijzelf zondermeer even voor de foto op de stoel van Chief Justice Ngcobo (hoogste rechter) kon zetelen :) Na de tijd ben ik met haar en haar neef en nicht naar een braai voor de verjaardag van een andere nicht gegaan, waar nog veel meer neven en nichten waren. Dat alles aan de andere kant van Josi. Bijna iedereen was Zimbabwaans en enkele Zuid Afrikaners. En één blanke boerenpummel. Wat het ook was, was dat het erg gezellig was. De familie was erg gastvrij en hartelijk en bovendien was het eten ‘baie lekker’! Het speet me dan ook dat ik alweer om 7 uur naar huis moest. Anderzijds was dit eigenlijk al te laat, want toen ik op het treinstationnetje van Roodepoort alleen in het donker aankwam, heb ik maar even snel een sprintje naar huis getrokken, naar mijn zwarte moeder (of zorgzame huisgenoot Robbin)…

Na een rustige afgelopen week (want: rapporten schrijven en certificaten voor Just for Kids maken), was het gister wel weer tijd voor een hele andere cultuurbeleving. Eigenlijk té toeristisch voor een ontwikkelingsproject, maar daar heb ik mezelf maar niet te vaak aan proberen te herenneren. Met collega John ben ik op pad geweest naar the World of Beer van the South African Breweries. SAB vervaardigd het gros van alle bier in ZA en zij hebben daarom een wel zeer modern en flashy museum opgezet, compleet met tour. Laatste hebben wij ons ook aan onderworpen en na 3 kwartier over de historie van bier – van Egypte naar Afrika naar uiteindelijk Pilsen (het plaatsje in de Alpen waar het eerste heldere bier uitgevonden is) – kwam nog eens 3 kwartier over het brouwen van bier. Uiteraard mét proeverij erbij! En dat alles voor 2 euri’s. Dat maakt in ieder geval die luidruchtige Duitsers (ik had echt wel een beetje plaatsvervangende schaamte als Europeaan) voor een groot deel weer goed.
Volgend weekend probeer ik te regelen om een nacht bij locals in Soweto (Afrika’s grootste township) te blijven en proberen om wat mee te pikken van het beweeglijke leven daar!

Allemaal weer bedankt voor de leuke reacties uit Nederland. Als er hier zo nu en dan eens wat een off-day tussenzit, kan dat ook het verschil weer maken.

Groeten uit zonnig Zuid Afrika!

Pieter


Voor de foto’s: http://picasaweb.google.com/pieterinafrika