De sprint naar de eindstreep

Weer tijd voor een update! Er is weer veel gebeurd en voor ik het weet (en jullie het waarschijnlijk ook doorhebben) is er alweer een maand voorbij. De laatste weken waren best rommelig, maar ik zal er in dit verhaal weer iets van een Nederlandse structuur in proberen aan te brengen.

Om te beginnen eerst maar weer even een greep uit de Aftercare en de Just for Kids-scholenbezoeken. De scorecard voor de aftercare motiveerd de kids nog steeds erg goed, vanwege de hitte in de afgelopen weken hebben we een paar leuke middagen met waterspelletjes achter rug (aan water in dít deel van ZA geen tekort), we zijn lekker aan het schminken geweest en ook de praatpop Roger die ik van mijn vrienden uit NL had meegekregen, heeft zijn debuut eindelijk gemaakt (nu genoeg jongere kids in de aftercare). Overigens op een heel succesvolle manier; voor sommige kids was het levensecht en ik vraag me ook echt wel een beetje af of ze nou wel zo goed hebben geslapen na die middag omdat Roger de kids wel een verbale correctie gaf als ze praatten als hij ook aan het woord was…
De impact van het scholenbezoek hoeft ook niet ver gezocht te worden. Ik ken maar een paar namen van alle kinderen die ik elke week zie, maar andersom wordt ik elke dag door Jan en alleman begroet. Uiteraard is het het leukste als ze dan weer over de spelletjes/vaardigheden beginnen die ik ze heb proberen te leren. Het uit Nederland geïmporteerde African Lions (Hollandse Leeuwen) is nog steeds erg populair bij de kids (en ook bij mij - veelal aan het einde van de week - want dit spel is voor de spelleider vrij rustig).
Afgelopen donderdag hebben we trouwens nog de hele ochtend een cameraploeg van de SABC (De Zuid Afrikaanse NOS) mee gehad op pad. Het werk van Conquest komt in een documentaire op TV. Ook heb ik inmiddels de film ontvangen van de Universiteit waar ik eerder al over schreef. Best grappig om je omgang met de kinderen en het eigen (gebrekkige) Engels even terug te zien. En als ik straks weer thuis ben en na 56 keer mijn verhaal verteld te hebben, daar even genoeg van heb, kan ik mooi deze film laten zien, want het is precies een samenvatting van hoe een dag voor mij er uit zag.

Naast het werk natuurlijk ook nog wat cultuur (ook al ben ik daar in de afgelopen perioden weinig aan toe gekomen). Twee weken geleden ben ik met een collega en een vriendin van haar Jo’burg City weer ‘ns in geweest voor een echt vervalst Bafana Bafana shirt (het Zuid Afrikaanse voetbal elftal; commerciële cultuur in dit geval dus). Niet van echt te onderscheiden, alleen de prijs wel. En ondanks dat ik in het afgelopen halfjaar weinig criminele incidenten heb meegemaakt, ben ik deze middag wel opnieuw weer even op scherp gezet na twee pogingen tot beroving. De eerste ‘boef’ – die natuurlijk niet veronderstelde dat a) deze blanke bij die twee zwarte dames hoorde en b) dat hij wel op zijn hoede was - zei echter tegen mijn collega toen hij dichterbij kwam dat hij niet haar maar mij wilde beroven (sukkel…). Het tweede geval was een toneelspel van twee mannen die opzettelijk tegen mijn schouder botsten en een scene gingen maken dat ik niet echt sorry had gezegd (nb: zij liepen tegen mij aan), waarop ze aan mijn broek begonnen te trekken. Gewoon doorgelopen toen en verder niks aan het handje al was het waarschijnlijk wel anders gelopen als ik niet twee krachtige negerinnen aan mij zijde had gehad.
Het weekend daarop heb ik de begrafenis van de tante van een van mijn collega’s bezocht, samen met nog een paar collega’s. De dienst duurde flink lang (zoals te verwachten viel natuurlijk), maar was erg bijzonder. Enerzijds is het natuurlijk bedroevend voor de familie als een 65 jarige vrouw overlijdt (even een feitje tussendoor: de actuele levensverwachting in ZA is zo’n 45 jaar, en eind vorige eeuw nog 49 jaar), maar anderzijds werd er ook een viering van gemaakt. De dood is belangrijker in de Afrikaanse cultuur dan in de Westerse, en met name bij de blacks, maar bij de coloreds zie je hiervan ook nog wel wat terug. Wat mij opviel is dat het wel wat een opgedoft tintje had: de familie zat in een flinke limousine, op de lijkwagen zat een grote reclamesticker van de uitvaartonderneming en na de begrafenis werden GP Funerals en ABSA Bank nog even uitgebreid bedankt voor hun sponsoring. Wat ik nog niet wist is dat hier de graven door de familie zelf ter plekke worden dichtgeschept en voordat men aan de afsluitende traditionele maaltijd begint, moet iedereen in een grote bak met water zijn handen wassen om weer ‘schoon’ verder te kunnen gaan.
Voor de zondagen heb ik trouwens ook een substituut-familie gevonden. Ik heb ze leren kennen via de kerk waar ik normaal heen ging en de afgelopen zondagen hebben ze me steeds opgepikt en na de tijd wordt ik ook steeds gewoon meegenomen voor sowieso de meest uitgebreide maaltijd van de week. Hun zoon en schoondochter zijn van mijn leeftijd en hebben een behoorlijk adorabel dochtertje van 1½. Dit was best wel lekker om even zo’n moment in de week te hebben. Het is natuurlijk niet vergelijkbaar, maar het voelt wel een beetje als thuis… (al kan niemand uiteraard mijn echte mem vervangen) :) Dit weekend hebben ze me ook meegenomen naar de een familielid in een verpleegtehuis voor zwakzinnigen. Ondanks dat Zuid Afrika een ontwikkelend land is, zie je dat het ook nog een land is met veel zwakke plekken, bijvoorbeeld in dit tehuis. Duistere gangen (overdag elektriciteit sparen), muren waar jaren geleden de laatste verf op gekomen is, kleine kamers met meerdere bedden, weinig begeleiding en overal wordt gewoon gerookt. Goed om dit gezien te hebben, maar ook wel deprimerend. Als je geld hebt, kun je naar een privé-kliniek, als je dat niet hebt, is dit simpelweg het alternatief.
Uit de categorie Cultuur tenslotte nog mijn laatste ervaring, welke ik beleefd heb in Pretoria. Afgelopen donderdagmiddag snel met de trein naar Pretoria, wat nagenoeg aan Johannesburg vastgekleefd zit. Maar oké, dat snel ging natuurlijk niet lukken, want een treinreis met 25 tussenstations gaat niet bijster vlot (wel goedkoop: €1,50 voor een retour). De stad zelf maakte dat wel helemaal goed! Pretoria (ofwel Tshwana; er worden sinds een aantal jaren steeds meer stadsnamen omgeturnd naar Afrikaanse namen) is een stad die vergeleken met Jo’burg relaxter, veiliger en schoner is. Het is de overheidsstad van ZA en tegelijk ook een belangrijke Universiteitsstad (zeg maar het Afrikaanse Groningen), dus het zal er waarschijnlijk daarom ook iets gelikter uitzien dan het behoorlijk bevolkte en commerciële Johannesburg. Het was flink warm overigens: 32 graden, maar dat mocht het doel van dit weekend – het Voortrekkersmonument bezoeken – niet keren. Ik zat in een backpackershut en vrijdagochtend ging ik vroeg op pad, zij het niet dat het halverwege bleek dat het VTM niet met openbaar vervoer bereikbaar bleek. De Oostenrijkse kerels waarmee ik op pad was lieten het toen ineens ook afweten (blijkbaar zijn die lui alleen geschikt om mee te skiën), dus daarom maar met de toeristenbus de stad door. Pretoria is qua toerisme echt ondergewaardeerd vind ik; zoveel cultuur te zien en te doen terwijl er bijna geen buitenlanders waren. Om 11 uur zat ik dus ook alleen (als éérste toerist die dag) in de bus. Gewoon lekker een privé-tripje gehad langs de Union Buildings (= de overheidsgebouwen, waar President Jacob Zuma achter woont met zijn 5 vrouwen en ca. 20 kinderen. Ja, het kan gewoon nog steeds in de Zulu-cultuur), door de stad en naar het Voortrekkersmonument. Overal kon lekker even gewacht worden voor wat foto’s en aan uitleg op mijn vragen ook geen tekort, erg bijzonder! Het VTM is een enorm en massief gevaarte wat gebouwd is ter nagedachtenis/hulde aan de ‘Groote Trek’ van boeren (m.n. Nederlanders) halverwege de 19e eeuw naar het binnenland van Zuid Afrika nadat de Britse kolonies hen hun vrijheid ontnamen. Binnenin is een lege sarcofaag met daarop geschreven ‘Ons vir jou Suid Afrika’ en elk jaar op 16 December om 12 uur schijnt door een gat in de koepel van het dak een zonnestraal hierop. Op 16 December 1838 werd ‘die Slag van Bloedrivier’ geleverd, een veldslag tussen ‘die boers’ en de daar reeds verblijvende Zulu’s. Tot zover even de geschiedenisles voor vandaag. De heenreis vanuit Pretoria was overigens een schijntje vergeleken met de terugreis: 7 uren lang door weekendregelingen, stroomuitval en slechte aansluitingen. Ruim voldoende tijd dus voor weer eens een behoorlijke kappersbeurt en het verbeteren van mijn p.r. van spelletjes op mijn telefoon.

Maar goed, ik zal ook eerlijk blijven: de weken zijn ook nog steeds wel behoorlijk pittig, ondanks de afleiding (die soms ook spontaan de kop opsteekt). Zoals ik ook al in mijn vorige verhaal zei, zijn de programma’s echt nog super leuk (soms lijkt het alleen maar leuker te worden omdat ik beter begrijp wat er allemaal in de hoofdjes van de kids om gaat, ik weet wat ik goed kan en vanwege de routine), maar ook steeds slopender. Niet alleen waren de dagen lang en intensief, maar ook begint na 7 maanden het gemis van iets wat de naam ‘sociaal leven’ mag dragen toch wel steeds meer zijn druk uit te oefenen.
Gelukkig meldt de eindstreep zich binnenkort en kan ik dan ook echt eindelijk eens even goed uitrusten en op een andere manier ook meer aan cultuur doen, want dat is uiteindelijk toch ook een van de 4 belangrijkste dingen waarvoor je hier zit (andere 3 zijn de ander helpen, de eigen ontwikkeling en religie). Het volgende weblog zal dus wel wat langer op zich laten wachten :)

“Sharp, my broe’s and sisters!”

Pieter


‘Van-alles-en-nog-wat-foto’s’ via: http://picasaweb.google.com/pieterinafrika